In de afgelopen Webinars in de reeks Digitalisering hebben we het gehad over 5G en gemeentelijke assets in de praktijk. Op 19 januari zijn we de ondergrond in gedoken met het Verticaal Kabels en Leidingen systeem.

Rond 13.00 druppelen de deelnemers het online domein binnen waarna onze spreker van start gaat: dit keer staat Pieter van Leeuwen (projectcoördinator) aan het roer vanuit gemeente Leiden en neemt ons mee in de huidige problematiek van de ondergrond: hij is vol.  Het COB (vol onder maaiveld), Bouwcampus en gemeenten zijn in sessies bijeengekomen om te sparren over dit probleem. Uiteindelijk heeft men zeven van de 18 ideeën die op tafel kwamen gekozen: het Verticaal Kabels en Leidingen Systeem, ofwel VKLS met de meeste stemmen.

Het idee berust op het verticaal in plaats van horizontaal ordenen van kabels in de bodem. Het is een modulair systeem met verticale staanders met dwarsdragers waardoor een vaste ordening van kabels en leidingen naar functie mogelijk is. Het systeem is afgedekt met een afdekplaat ten behoeve van het beschermen van de kabels. Het systeem bevindt zich in de ondergrond, waarbij de telecom kabels ondiep liggen. Bij ondiepe ligging zou je echter denken dat graafschade op de loer ligt, maar doordat het VKLS aan de bovenzijde is afgedekt met een afdekplaat wordt dit risico beperkt.

Enkele voordelen van VKLS zijn minder ruimte gebruik en dus meer ruimte in de bodem, het is een eenvoudige techniek, het beperkt de graafschade, het kan gebruikt worden voor distributie en transportkabel netwerken en geeft minder overlast: oftewel breed toepasbaar in bestaande en nieuwe situaties in de ondergrond.

Het traject is van start gegaan met een projectplan waarin het allereerst draaide om de technische specificaties later gevolgd door een pilotfase. Momenteel volgt onderzoek naar de beïnvloeding van de netwerken op het VKLS onderling en in het bijzonder naar de opwarming van de waterleiding. Hieruit volgt een modelering van de netwerken en welke warmteleidingen (hoge en of lage temperatuur) toegepast kunnen worden op het VKLS.  Wanneer dit onderzoek is afgerond kan  gestart worden met het ingraven en experimenteren van het systeem als pilot wat vervolgens ook toegepast kan worden op een aangesloten huizenblok. Met ‘trial and error’ wordt gekeken hoe dit systeem werkt in de praktijk bijvoorbeeld bij het maken van aansluitingen, mofverbindingen of brandkranen. Zo wordt er gekeken naar de kruisingen van verschillende leidingen zoals riolering en drinkwaterleidingen. Of; moet men wel of niet bemalen wanneer de grondwaterstand te hoog staat voor implementatie. Ook wordt de elektromagnetische straling van elektriciteitskabels onderzocht. Op deze manier kan men uiteindelijk de verschillende vraagstukken die omhoogkomen tackelen in een vraagspecificatie en zo het VKLS optimaliseren. 

Naast de technische specificaties staan verantwoordelijkheden ook centraal. Deze liggen bij de gemeenten waaronder zowel beheer als vergunningverlening valt. Naast verantwoordelijkheden spelen financiën ook een rol, hoe worden de kosten verdeelt tussen de netbeheerders. Het VKLS is opgenomen in een subsidie aanvraag van het Rijk m.b.t. innovaties.

Er zijn verschillende koploper gemeenten en andere instanties die zijn aangehaakt bij dit traject waarin het systeem zich momenteel in een onderzoeksfase bevindt en vervolgens naar een pilot fase gaat om zo zorgvuldig met de bedrijfszekerheid van de netwerken om te gaan. De verwachting is om binnen 2 jaar de pilotfase te hebben afgerond.

Men wordt steeds bewuster van de schaarse ondergrond en netbeheerders zien in dat er iets moet gebeuren in binnenstedelijk gebied. In een digitale transitie zal het aan glasvezelverbindingen waarschijnlijk alleen maar toenemen schetst van Leeuwen. Gelukkig is er veel belangstelling voor dit onderwerp bij zowel netbeheerders als gemeenten. Met het VKLS wordt orde op zaken gesteld én kan rekening gehouden worden met toekomstige uitbreidingen met voldoende ruimte op het rek. 

Voor meer informatie, klik hier! Of stel direct je vraag aan Pieter van Leeuwen: P.van.Leeuwen@leiden.nl.

Het volgende Webinar in de reeks digitalisering omvat het thema ‘Cybersecurity’: meer informatie volgt binnenkort!